Risk Değerlendirmesi ve Analizi

Risk Değerlendirmesi, sistematik metotlarla çalışma ortamı, şartları ya da çevrede var olan olası tehlikeleri ve riskleri belirlemek ve gerekli tedbirleri almak için yapılan çalışmaların bütünüdür.

Tehlike ve risk ne demektir

Tehlike: Çalışma çevresinin fiziki kusurları ve insanların hatalı davranışları gibi, çalışma ortam ve şartlarında var olan, ya da dışarıdan gelebilecek kapsamı belirlenmemiş, maruz kimselere, işyerine ve çevreye zarar yada hasar verme potansiyelidir.

Risk: Tehlikelerden kaynaklanan bir olayın, meydana gelme ihtimali ile zarar verme derecesinin bir bileşkesidir.

Mesleki risklerin değerlendirilmesinde temel amaç, çalışanların sağlığının korunması ve güvenliklerinin sağlanmasıdır. Risk değerlendirme, işle ilgili faaliyetlerden kaynaklanan ve çalışanlara ve çevreye olabilecek olası zararların en aza indirilmesine yardım eder. Risk değerlendirme aynı zamanda işinizin verimli ve rekabet edebilir olmasına katkı sağlar.

30/06/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6331 sayılı Yeni İş Sağlığı ve İş Güvenliği Kanunu’na göre, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren tehlike sınıfına ve çalışan sayısına bakılmaksızın tüm iş yerlerine “Risk değerlendirme / Risk analizi” yapılması, çalışanlara temel iş sağlığı ve iş güvenliği eğitimi verilmesi, acil durum eylem planı yapılması zorunlu kılınmıştır. Bununla ilgili de ciddi denebilecek maddi cezalar ve yaptırımları beraberinde yürürlüğe konulmuştur.

Risk analizi yaptırmayanlara ise 2013 Ocak Ayından başlamak üzere her ay için 3.234 TL, Risk Analizi yaptırılmadığı her ay için de 4.851 TL aykırılığın devamı olarak para cezası kesilecek. Cezalar denetimin yapıldığı ay için kesilmeyecek, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kesilecektir. “İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi ve kontrol tedbirlerinin alınması amacıyla yapılması gerekli çalışmalar” olarak tanımlanan Risk Analizi ve Acil Durum Planını tüm işyerlerinin hazırlaması gerekiyor.

İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Madde 5

İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

Madde 10- İşyerlerinde Risk Analizi ve Acil Durum Planı Formu doldurmak, sorumluların yükümlülüklerini ortadan kaldırmıyor, gerekli önlemlerin alınması hayati önem taşıyor. Risk Analizlerinin; az tehlikeli işyerleri için 6, tehlikeli sınıfına giren işyerleri için 4, çok tehlikeli işyerlerinde ise 2 yılda bir yenilenmesi gerekiyor.
Yeni İş Sağlığı ve İş Güvenliği Yasasının “Risk Analizi” ile ilgili maddesi aşağıda bilgilerinize sunulur.

  • İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.
  • Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
    • Belirli risklerden etkilenecek çalışanların durumu.
    • Kullanılacak iş ekipmanı ile kimyasal madde ve müstahzarların seçimi.
    • İşyerinin tertip ve düzeni.
    • Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu.
  • İşveren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri ile kullanılması gereken koruyucu donanım veya ekipmanı belirler.
  • İşyerinde uygulanacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri, çalışma şekilleri ve üretim yöntemleri; çalışanların sağlık ve güvenlik yönünden korunma düzeyini yükseltecek ve işyerinin idari yapılanmasının her kademesinde uygulanabilir nitelikte olmalıdır.
  • İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Madde 12
  • Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.
  • İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
  • İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi.
  • Üretim yönteminde değişiklikler olması.
  • İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.
  • Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması.
  • Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.
  • İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.
Risk Değerelendirmesi Aşağıdaki Adımları Kapsamaktadır
  • Meydana gelebilecek her hangi bir tehlikeyi önceden görebilmek
  • İstenmeyen durumların önlenmesini sağlamak
  • Can ve Mal kaybını engellemek
  • Tüm dünya tarafından bilinen tescilli bir firma haline gelmek
  • Daha sağlıklı ve güvenilir ortamlarda çalışmayı sağlamak
  • Personelin moralini yüksek tutarak verimliği arttırmak
  • Sorumlulukların ve görevlerin tüm personel tarafından bilinmesini sağlamak
Risk Değerelendirmesi Aşağıdaki Adımları Kapsamaktadır
  • Risk ve tehlikelerin tanımı
  • Risk ve tehlike yönetimi
  • İşletmenizde var olan ve olabilecek risklerin analizi
  • Risk yönetimi ile ilgili organizasyonun oluşturulması
  • Uygun risk metodunun seçilmesi ve risk seviyeleri
  • İş yeri risk kontrol sistemlerinin kurulması
  • Risk analiz ekiplerinin kurulması
  • Belirlenen risklere karşı gerekli tedbirlerin ele alınması ve uygulanması
  • Risk yönetimi için etkin kontrol ve denetim mekanizmasının işletme içerisinde uygulanabilir ve işler olması